Tích hợp Ethereum Blob (EIP-4844) vào hệ sinh thái Starknet

 Để hiểu rõ mục đích, lý do và bản chất của việc tích hợp Ethereum Blob (EIP-4844) vào hệ sinh thái Starknet, chúng ta cần xem xét kỹ lưỡng từng khía cạnh này.

Tóm lại:

Việc tích hợp Ethereum Blob (EIP-4844) vào hệ sinh thái Starknet là một bước đi chiến lược và cần thiết. Nó mang lại nhiều lợi ích quan trọng, bao gồm giảm chi phí giao dịch, tăng cường khả năng mở rộng, duy trì tính bảo mật và khả năng khôi phục dữ liệu, và đảm bảo Starknet luôn là một giải pháp Layer-2 cạnh tranh và tiên tiến trong hệ sinh thái Ethereum. Bản chất của việc tích hợp này là sự chuyển đổi sang một phương thức hiệu quả và tiết kiệm chi phí hơn để đảm bảo khả năng sẵn sàng dữ liệu trên Ethereum, một yếu tố then chốt cho sự thành công và phát triển của Starknet.

1. Ethereum Blob (EIP-4844) là gì?

Trước khi đi sâu vào việc tích hợp, ta cần hiểu rõ Ethereum Blob (EIP-4844) là gì. EIP-4844, còn được gọi là "proto-danksharding", là một bản nâng cấp quan trọng của Ethereum, giới thiệu một loại giao dịch mới gọi là Blob-Carrying Transactions (giao dịch mang Blob).

• Blob là gì? Blob là một lượng lớn dữ liệu (khoảng 128KB mỗi blob) có thể được đính kèm vào giao dịch Ethereum. Điểm đặc biệt là dữ liệu Blob này:

• Rẻ hơn đáng kể so với calldata: Chi phí để đăng dữ liệu lên Blob rẻ hơn nhiều so với việc sử dụng calldata, phương pháp truyền dữ liệu truyền thống trên Ethereum.

• Không tồn tại vĩnh viễn trên blockchain: Dữ liệu Blob chỉ được Ethereum lưu trữ trong một khoảng thời gian ngắn (dự kiến khoảng 3 tuần đến 1 tháng), sau đó sẽ bị xóa. Tuy nhiên, trong thời gian này, các node Ethereum vẫn có thể truy cập và xác minh tính hợp lệ của dữ liệu.

• Được thiết kế đặc biệt cho Layer-2 Rollup: Blobs được tạo ra với mục đích chính là giảm chi phí dữ liệu cho các giải pháp mở rộng Layer-2 như Starknet, Optimism, Arbitrum, v.v.

• Mục đích của EIP-4844: EIP-4844 là bước đầu tiên hướng tới "danksharding" hoàn chỉnh, một cơ chế sharding (phân mảnh) dữ liệu tiên tiến hơn cho Ethereum. Mục tiêu chính của EIP-4844 là giảm chi phí giao dịch cho người dùng Layer-2, từ đó làm cho toàn bộ hệ sinh thái Ethereum trở nên dễ tiếp cận và mở rộng hơn.

2. Mục đích của việc tích hợp Ethereum Blob vào Starknet:

Mục đích chính của việc tích hợp Ethereum Blob vào Starknet là giảm đáng kể chi phí giao dịch trên Starknet cho người dùng cuối.

• Giảm chi phí dữ liệu: Starknet, như một Layer-2 Rollup, cần phải đăng tải dữ liệu giao dịch của mình lên Ethereum (Layer-1) để đảm bảo tính bảo mật và khả năng khôi phục dữ liệu (data availability). Trước EIP-4844, Starknet thường sử dụng calldata để đăng dữ liệu này, vốn rất đắt đỏ. Blob cung cấp một phương thức thay thế rẻ hơn nhiều để thực hiện việc này.

• Làm cho Starknet trở nên cạnh tranh hơn: Chi phí giao dịch thấp hơn sẽ làm cho Starknet trở nên hấp dẫn hơn đối với người dùng và nhà phát triển so với các giải pháp Layer-2 khác. Điều này giúp Starknet thu hút thêm người dùng, ứng dụng và tăng trưởng hệ sinh thái.

• Mở rộng khả năng tiếp cận: Chi phí giao dịch cao là một rào cản lớn đối với việc sử dụng blockchain, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Việc giảm chi phí giao dịch trên Starknet thông qua Blob sẽ mở rộng khả năng tiếp cận đến nhiều đối tượng người dùng hơn, bao gồm cả những người dùng có ngân sách hạn chế.

3. Lý do Starknet tích hợp Ethereum Blob:

Có nhiều lý do quan trọng khiến Starknet quyết định tích hợp Ethereum Blob:

• Chi phí giảm đáng kể: Blob cung cấp một phương thức đăng dữ liệu rẻ hơn đáng kể so với calldata. Ước tính ban đầu cho thấy chi phí dữ liệu có thể giảm từ 10-100 lần khi sử dụng Blob so với calldata. Đây là một sự khác biệt rất lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí giao dịch cuối cùng của người dùng Starknet.

• Tăng cường khả năng mở rộng: Chi phí dữ liệu thấp hơn không chỉ giảm chi phí giao dịch mà còn có thể cho phép Starknet xử lý nhiều giao dịch hơn trong cùng một khoảng thời gian, do chi phí tổng thể cho việc đăng dữ liệu lên Ethereum giảm xuống. Điều này góp phần tăng cường khả năng mở rộng của Starknet.

• Duy trì tính bảo mật và khả năng khôi phục dữ liệu của Ethereum: Mặc dù Blob rẻ hơn và chỉ tồn tại trong thời gian ngắn, nó vẫn được đảm bảo tính bảo mật và khả năng khôi phục dữ liệu bởi mạng lưới Ethereum. Starknet vẫn tận dụng được sự bảo mật mạnh mẽ của Ethereum mà không phải trả chi phí quá cao.

• Theo kịp xu hướng công nghệ và cạnh tranh: EIP-4844 là một nâng cấp quan trọng của Ethereum và được kỳ vọng sẽ là tiêu chuẩn cho các Layer-2 Rollup. Việc Starknet tích hợp Blob cho thấy Starknet luôn theo kịp các công nghệ mới nhất và duy trì vị thế cạnh tranh trong hệ sinh thái Layer-2. Các Layer-2 khác như Optimism và Arbitrum cũng đang tích cực triển khai tích hợp Blob.

• Hỗ trợ lộ trình phát triển của Ethereum: Starknet là một Layer-2 được xây dựng cho Ethereum. Việc tích hợp Blob thể hiện sự hợp tác và hỗ trợ của Starknet đối với lộ trình phát triển của Ethereum, đặc biệt là trong việc mở rộng quy mô và giảm chi phí cho toàn bộ hệ sinh thái.

4. Bản chất của việc tích hợp Ethereum Blob vào Starknet:

Bản chất của việc tích hợp Ethereum Blob vào Starknet là một sự thay đổi quan trọng về cơ chế đảm bảo khả năng sẵn sàng dữ liệu (Data Availability - DA) của Starknet trên Ethereum.

• Thay đổi phương thức đăng dữ liệu: Trước đây, Starknet chủ yếu sử dụng calldata để đăng dữ liệu giao dịch lên Ethereum. Sau khi tích hợp Blob, Starknet sẽ chuyển sang sử dụng Blob-Carrying Transactions để đăng dữ liệu. Điều này đòi hỏi sự thay đổi trong cách Starknet sequencer, prover và các thành phần khác của Starknet Stack hoạt động để có thể tạo và xử lý các giao dịch Blob.

• Tối ưu hóa chi phí và hiệu suất: Việc chuyển sang Blob là một sự tối ưu hóa về chi phí và hiệu suất. Starknet có thể duy trì mức độ bảo mật và khả năng khôi phục dữ liệu tương đương (hoặc thậm chí tốt hơn) với chi phí thấp hơn đáng kể.

• Không thay đổi cơ chế cốt lõi của Starknet Rollup: Việc tích hợp Blob không làm thay đổi cơ chế cốt lõi của Starknet như một Validity Rollup sử dụng công nghệ STARK để chứng minh tính hợp lệ của giao dịch. Nó chỉ thay đổi cách dữ liệu giao dịch được đăng tải và lưu trữ trên Ethereum.

• Tiến trình phát triển liên tục: Việc tích hợp Blob là một phần trong tiến trình phát triển liên tục của Starknet nhằm cải thiện hiệu suất, giảm chi phí và mang lại trải nghiệm tốt hơn cho người dùng. Đây không phải là điểm dừng cuối cùng, mà là một bước tiến quan trọng trong hành trình phát triển của Starknet.