Garaga hỗ trợ zk Snark trên hệ Starknet strk
Key Points
- Garaga dường như là một công cụ quan trọng trong hệ sinh thái StarkNet, cung cấp các thư viện mã hóa tiên tiến.
- Nghiên cứu cho thấy Garaga hỗ trợ các hoạt động elliptic curve và xác minh SNARKS, giúp phát triển ứng dụng bảo mật và riêng tư trên StarkNet.
- Mối quan hệ giữa Garaga và StarkNet có vẻ là Garaga mở rộng khả năng của nền tảng, nhưng không có bằng chứng rõ ràng về sự xác nhận chính thức từ StarkWare.
Mối Quan Hệ Giữa Garaga và Hệ Sinh Thái StarkNet
Garaga là một thư viện mã hóa được thiết kế đặc biệt cho StarkNet, một giải pháp mở rộng lớp 2 cho Ethereum sử dụng bằng chứng zero-knowledge (STARKs). Nó cung cấp các công cụ cho các hoạt động elliptic curve và xác minh SNARKS, cho phép các nhà phát triển xây dựng các ứng dụng phi tập trung (dApps) với tính bảo mật và riêng tư cao.
Garaga hoạt động thông qua ngôn ngữ lập trình Cairo, vốn là ngôn ngữ bản địa của StarkNet, giúp thực hiện các phép toán mã hóa phức tạp trực tiếp trên nền tảng. Điều này dường như mở rộng khả năng của StarkNet, hỗ trợ các dự án như DeFi tập trung vào quyền riêng tư và giải pháp zkLogin.
Mặc dù không có bằng chứng rõ ràng về sự xác nhận chính thức từ StarkWare, các bài viết trên blog StarkNet và sự công nhận từ cộng đồng cho thấy Garaga được hỗ trợ hoặc công nhận trong hệ sinh thái.
Báo Cáo Chi Tiết
Garaga là một dự án mã hóa quan trọng trong hệ sinh thái StarkNet, một giải pháp lớp 2 cho Ethereum dựa trên công nghệ STARKs (Scalable Transparent Argument of Knowledge), được phát triển bởi StarkWare. Dựa trên các nguồn thông tin, mối quan hệ giữa Garaga và StarkNet được thể hiện qua vai trò của Garaga trong việc cung cấp các công cụ và thư viện mã hóa tiên tiến, hỗ trợ các nhà phát triển xây dựng các ứng dụng phi tập trung (dApps) với tính bảo mật và riêng tư cao. Dưới đây là phân tích chi tiết:
Tổng Quan Về Garaga và StarkNet
StarkNet là một nền tảng mở rộng lớp 2 cho Ethereum, sử dụng bằng chứng zero-knowledge, cụ thể là STARKs, để đảm bảo tính mở rộng và bảo mật. Garaga, theo kho lưu trữ GitHub (GitHub - keep-starknet-strange/garaga), là một thư viện cung cấp các hoạt động elliptic curve tiên tiến và xác minh SNARKS (Succinct Non-Interactive Argument of Knowledge), được tối ưu hóa cho Cairo, ngôn ngữ lập trình bản địa của StarkNet.
Garaga được mô tả là một công cụ giúp thực hiện các phép toán mã hóa phức tạp, chẳng hạn như nhân vô hướng và nhân đa vô hướng cho các đường cong như BN254, BLS12_381, SECP256/R1, và ED25519, cũng như các hoạt động ghép cặp (pairing) và tạo trình xác minh hợp đồng thông minh Groth16. Điều này cho thấy Garaga đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các ứng dụng yêu cầu tính bảo mật cao, chẳng hạn như DeFi tập trung vào quyền riêng tư và giải pháp zkLogin, như được đề cập trong bài viết trên Medium (Exploring the Starknet Ecosystem: The Rising Stars You Need to Know).
Chi Tiết Về Mối Quan Hệ
Mối quan hệ giữa Garaga và StarkNet được thể hiện qua các khía cạnh sau:
- Tích Hợp Với Cairo và StarkNet: Garaga được thiết kế để hoạt động trong môi trường StarkNet, sử dụng Cairo để thực hiện các phép toán mã hóa. Theo tài liệu GitHub, nó bao gồm một backend Python với các liên kết Rust và các thư viện CairoZero/Cairo, giúp tạo ra các mạch số học mô phỏng có thể biên dịch sang Cairo hoặc Cairo1. Điều này cho phép các nhà phát triển tích hợp các khung SNARK yêu thích của họ trực tiếp vào StarkNet, như được nêu trong bài viết Medium.
- Hỗ Trợ Xác Minh SNARKS-in-STARKs: Garaga đóng góp vào việc xác minh SNARKS trong hệ thống STARKs của StarkNet, một quá trình quan trọng để đảm bảo tính bảo mật và hiệu quả. Tài liệu trên HackMD (Advancing SNARKs-in-STARKs verification with Garaga) cho biết Garaga sử dụng các "hints" (gợi ý) để giảm chi phí tính toán, mặc dù có thách thức liên quan đến việc Cairo0 sẽ bị khai tử trong tương lai với bản cập nhật Regenesis, khi chỉ cho phép hợp đồng thông minh Cairo viết bằng Sierra.
- Nhận Dạng Cộng Đồng và Hỗ Trợ: Mặc dù không có bằng chứng rõ ràng về sự xác nhận chính thức từ StarkWare, Garaga được đề cập trong blog chính thức của StarkNet (SNARKS on STARKS: An Emulated Field journey for Garaga), cho thấy sự công nhận từ cộng đồng. Ngoài ra, kho lưu trữ GitHub của Garaga ghi nhận sự hỗ trợ từ StarkWare và các tổ chức khác như Herodotus và OnlyDust, cho thấy mối quan hệ hợp tác trong hệ sinh thái.
Các Tính Năng và Lợi Ích Cụ Thể
Garaga mang lại nhiều lợi ích cho hệ sinh thái StarkNet, bao gồm:
- Hiệu Suất Cao: Sử dụng các kỹ thuật không xác định (non-deterministic) để giảm số bước xác minh, như được mô tả trong GitHub, giúp tối ưu hóa hiệu suất cho các hoạt động như nhân đa vô hướng và ghép cặp.
- Bảo Mật và Quyền Riêng Tư: Theo bài viết Medium, Garaga tăng cường khả năng mã hóa, đảm bảo dữ liệu nhạy cảm được bảo vệ, phù hợp cho các dự án DeFi tập trung vào quyền riêng tư và zkLogin.
- Tương Lai và Lộ Trình Phát Triển: Tài liệu HackMD nêu rõ lộ trình của Garaga, bao gồm chuyển đổi sang Cairo-VM của LambdaClass để tăng tốc độ tạo dấu vết, giảm chi phí on-chain với các trình chứng minh dựa trên hàm băm Poseidon, và tích hợp với Madara cho các chuỗi ứng dụng SNARK. Điều này cho thấy Garaga đang phát triển để hỗ trợ thêm các dự án trong hệ sinh thái StarkNet.
Thách Thức và Hạn Chế
Mặc dù Garaga có nhiều lợi ích, vẫn có một số thách thức, chẳng hạn như giới hạn hiện tại về số bước tính toán (khoảng 3 triệu bước vượt quá giới hạn giao dịch 1 triệu của StarkNet, theo HackMD), và việc Cairo0 sẽ bị khai tử, làm cho các "hints" của Garaga trở nên không còn hữu ích trong dài hạn. Tuy nhiên, lộ trình phát triển cho thấy Garaga đang hướng tới việc khắc phục những hạn chế này.
Bảng Tổng Hợp Các Tính Năng Chính Của Garaga
Dưới đây là bảng tổng hợp các tính năng chính của Garaga, dựa trên thông tin từ các nguồn:
Tính Năng | Chi Tiết |
|---|---|
Hoạt Động Elliptic Curve | Hỗ trợ nhân vô hướng và nhân đa vô hướng cho BN254, BLS12_381, SECP256/R1, ED25519. |
Ghép Cặp (Pairing) | Hỗ trợ cho BN254 và BLS12_381. |
Xác Minh SNARKS | Tạo trình xác minh hợp đồng thông minh Groth16 cho BN254 và BLS12_381, tương thích với SnarkJS và Gnark. |
Tích Hợp Ngôn Ngữ | Sử dụng Cairo, với backend Python và liên kết Rust. |
Ứng Dụng Tiêu Biểu | Hỗ trợ DeFi tập trung vào quyền riêng tư, zkLogin, và các chuỗi ứng dụng SNARK. |
Kết Luận
Garaga đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái StarkNet bằng cách cung cấp các công cụ mã hóa tiên tiến, giúp mở rộng khả năng của nền tảng để hỗ trợ các ứng dụng bảo mật và riêng tư. Mặc dù không có bằng chứng rõ ràng về sự xác nhận chính thức từ StarkWare, sự công nhận từ blog StarkNet và sự hỗ trợ từ cộng đồng cho thấy Garaga là một phần không thể thiếu của hệ sinh thái. Với lộ trình phát triển đầy hứa hẹn, Garaga có tiềm năng tiếp tục đóng góp vào sự phát triển của StarkNet, đặc biệt trong các lĩnh vực yêu cầu tính bảo mật cao.
Key Citations
Nhận xét
Đăng nhận xét